Kavelruil:  een eerste stap naar duurzame landbouw

Nederland heeft de ambitie om een voortrekkersrol te spelen in de verduurzaming van de agrarische sector en zodoende voor de toekomst onze voedselvoorziening veilig te stellen.  Maar ook in de circulaire landbouw blijft een efficiënte voedselproductie noodzakelijk.  Efficiency wordt via een aantal wegen verkregen, onder andere door schaalvergroting in de landbouw.

Kavelruil
Een regelmatig ingezet instrument bij de transitie naar duurzame landbouw is vrijwillige herverkaveling. Grondeigenaren en grondgebruikers kunnen door schaalvergroting en een betere positie van hun percelen de opbrengst aanmerkelijk verbeteren. Op basis van een goed onderbouwd plan stelt de provincie gelden beschikbaar. Gelden die voor 50% afkomstig zijn uit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling.

Provincie Noord-Holland
Nog niet alle provincies gaan op dezelfde manier om met deze vorm van investeren in de landbouw. De provincie Noord-Holland is op dit gebied, met cofinanciering door de Europese Unie, heel vooruitstrevend. In deze provincie wordt in de periode 2016 t/m 2021 een bedrag van € 3,4 miljoen geïnvesteerd. Stivas (Stichting ter Verbetering van de Agrarische Structuur) speelt daarin een belangrijke rol. Stivas is de afgelopen jaren partij in een groot aantal kavelruilprojecten. Tot op heden heeft Stivas 40 deelkavelruilen gerealiseerd. Daarbij is 2.150 ha grond betrokken. Een goed voorbeeld is de recente kavelruil Gretahoeve onderdeel van het project Kavelruil Werkt! Daarbij waren vier partijen betrokken: een agrariër die zijn bedrijfsvoering wilde staken, een verpachter en twee pachters.  De agrariër heeft een goede opbrengst gehad voor zijn land; de verpachter heeft zijn grondbezit kunnen uitbreiden en de beide pachters hebben nu een groter perceel kunnen pachten. Percelen die beter passen in de filosofie van duurzame, circulaire landbouw.

Overige provincies
Erwin van den Berg, directeur van Stivas, pleit ervoor om het beleid van alle provincies beter op elkaar af te stemmen. Alleen zo is het mogelijk om circulaire landbouw blijvend te positioneren en de kansen die er liggen met cofinanciering door de Europese Unie beter te benutten. Meer combineren en centraliseren  via de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is een manier om dit efficiënter te organiseren, waardoor er in alle provincies een gelijke in- en output kan worden gerealiseerd.

Kavelruil is een essentieel onderdeel van gebiedsontwikkeling en de verduurzaming van de agrarische structuur.

Erwin van den Berg

Erwin van den Berg is lid van Rentmeesters.nl in de provincie Noord-Holland.